Een gastartikel over: Wat is DHEA en hoe werkt het in het menselijk lichaam?
In de eindeloze choreografie van het menselijk lichaam speelt een onzichtbaar maar krachtig hormoon een sleutelrol in onze jeugdigheid en vitaliteit. Het fluistert de geheimen van jeugd aan onze cellen en dirigeert de harmonie van onze hormonen. Maak kennis met Dehydroepiandrosterone, beter bekend als DHEA, de stille kracht achter de schermen die de subtiele dans van mannelijkheid en vrouwelijkheid in ons lichaam beïnvloedt. Van de piek in onze bruisende twintiger jaren tot de langzame daling die de tijd ons brengt, DHEA is een getuige van onze biologische evolutie en een speler in het complexe spel van ons endocriene systeem.
Wat is DHEA hormoon?
Dehydroepiandrosterone (DHEA) is een prohormoon dat wordt geproduceerd door de bijnieren, die zich boven op de nieren bevinden. Het is een voorloper van de geslachtshormonen oestrogeen en testosteron. De DHEA-waardes bereiken een piek halverwege je twintigste en dalen geleidelijk met de leeftijd.
Dehydroepiandrosteron (DHEA) en DHEA sulfaat (DHEA-S) zijn de meest voorkomende steroïden bij mensen. De DHEA-spiegel daalt met de leeftijd bij mannen en vrouwen en bereikt waarden die soms zo laag zijn als 10%-20% van die bij jonge mensen.
Waar wordt DHEA gemaakt?
DHEA wordt bij mensen geproduceerd door de bijnier en wordt opgenomen door verschillende weefsels, waaronder de hersenen, lever, nieren en geslachtsklieren, waar het wordt gemetaboliseerd tot 5-androstene-3β,17β-diol, 4-androstene-3,17-dione, testosteron, oestrogeen en andere biologisch actieve steroïden, afhankelijk van het weefsel. Er wordt ook wat DHEA gemaakt door de eierstokken en testikels. DHEA wordt omgezet in DHEA-S in je bijnieren en lever. DHEA waardes kunnen op verschillende momenten van de dag variëren.
Wat is de functie van DHEA?
Dehydroepiandrosteron (DHEA) speelt verschillende belangrijke rollen in het menselijk lichaam:
- Voorloper van geslachtshormonen: DHEA is een voorloper van de geslachtshormonen oestrogeen en testosteron. Het wordt omgezet in deze hormonen in verschillende weefsels, waaronder de bijnieren, hersenen en huid.
- Invloed op de gemoedstoestand en stress: DHEA kan invloed hebben op de stemming en het emotionele welzijn. Uit nieuw onderzoek blijkt dat DHEA symptomen van depressie kan verlichten, hoewel er nog geen dosis-respons relatie of een mechanisme voor de effectiviteit is vastgesteld.
- Behoud van de botdichtheid: DHEA speelt een rol bij het behoud van de botdichtheid bij oudere vrouwen. Uit onderzoek onder vrouwen na de menopauze blijkt dat een hoog serum DHEA-S bij aanvang samenhangt met minder botverlies.
- Spiermassa en kracht: DHEA heeft invloed op spiermassa en kracht. Uit onderzoek blijkt dat mannen en vrouwen van 65+ meer spiermassa en kracht opbouwen door krachttraining als ze daarbij ook elke dag 50 milligram DHEA slikken.
- Immuunsysteem: Uit onderzoek is gebleken dat suppletie van 50mg DHEA per dag bij oudere mannen met lage bloedwaardes van DHEAS ervoor zorgde dat hun immuunsysteem significant actiever werd
Wat zijn de symptomen van een DHEA-tekort?
Hoewel lage DHEA-waardes vaak het gevolg zijn van leeftijdsgebonden hormonale onbalans, kunnen ze ook optreden als gevolg van het volgende:
- Hypofyse-aandoeningen
- Gebruik van glucocorticoïden
- Bijnieraandoeningen (zoals de ziekte van Addison)
Zoals meestal het geval is, bestaat er een zeer delicate relatie tussen DHEA en andere hormonen. Een verandering in de DHEA-spiegel kan de spiegels van andere hormonen veranderen, vooral die van cortisol. Daarom lijken de symptomen van lage DHEA-spiegels sterk op symptomen van hoge cortisolspiegels. Lage DHEA-spiegels zijn een vorm van bijnierinsufficiëntie en kunnen symptomen veroorzaken zoals:
- Vermoeidheid
- Verlies van kracht en spiermassa
- Depressie en stemmingswisselingen
- Pijnlijke gewrichten
- Verminderde cognitieve functies
- Verlaagd libido (vrouwen)
- Verminderde weerstand
- Verminderde waardes van testosteron en oestrogeen.
- Erectiestoornissen
- Verhoogd risico op osteoporose
Effect van DHEA op het seksueel functioneren
DHEA speelt een belangrijke rol in de seksuele gezondheid. Lage DHEA-waardes worden in verband gebracht met een hoger risico op een erectiestoornis bij mannen en weinig zin in seks bij vrouwen. Eén onderzoek heeft aangetoond dat mannen met erectiestoornis die zes maanden lang dagelijks DHEA innamen een beter vermogen hadden om een erectie te krijgen of te behouden.
Wat DHEA kan betekenen voor de vruchtbaarheid van vrouwen?
Wat we weten over DHEA bij vrouwen. Er zijn een paar dingen die we weten:
- DHEA is het meest voorkomende hormoon in het lichaam
- DHEA wordt geproduceerd in de eierstokken en de bijnier bij vrouwen
- DHEA varieert tussen 13-380 ug/dL voor vrouwen tussen 20-69 jaar.
- DHEA is betrokken bij de seksuele functie van vrouwen en suppletie van DHEA kan helpen de seksuele functie te verbeteren.
- Lage DHEA waardes worden in verband gebracht met paniekaanvallen
- Hoge DHEA waardes worden in verband gebracht met PTSS bij vrouwen
- DHEA kan helpen bij obesitas en insulineresistentie
Er is onderzoek gedaan naar de mogelijke rol van DHEA bij de vruchtbaarheid van vrouwen, vooral bij vrouwen met verminderde vruchtbaarheid of in bepaalde leeftijdsgroepen. Enkele bevindingen zijn:
- Verbetering van de eicelvoorraad: Sommige studies wijzen uit dat DHEA-suppletie de de voorraad eicellen in de eierstokken kan verbeteren, wat kan resulteren in een toename van de eicelkwaliteit.
- Verhoogde zwangerschapskansen bij IVF: Onderzoek wijst uit dat DHEA mogelijk de kans op een succesvolle zwangerschap bij in-vitrofertilisatie (IVF) kan vergroten, vooral bij vrouwen met een verminderde eicelvoorraad of oudere vrouwen.
- Vertraging van de veroudering van de eierstokken: Er zijn aanwijzingen dat DHEA het verouderingsproces van de eierstokken kan vertragen, waardoor vrouwen mogelijk op latere leeftijd vruchtbaar kunnen blijven.
Het is belangrijk op te merken dat DHEA-suppletie niet voor iedereen geschikt is en dat de effecten kunnen variëren afhankelijk van de individuele omstandigheden. Ook zijn er enkele belangrijke overwegingen:
- DHEA-suppletie moet altijd worden begeleid door een gekwalificeerde zorgverlener, vooral bij vrouwen die proberen zwanger te worden.
- Dosering en duur van de suppletie moeten individueel worden afgestemd.
- Er kunnen bijwerkingen en risico’s zijn, en DHEA-suppletie kan interacties hebben met andere medicijnen.
Al met al is er nog veel onderzoek nodig om de volledige impact en de beste toepassingen van DHEA op vruchtbaarheid bij vrouwen te begrijpen. Vrouwen die geïnteresseerd zijn in DHEA-suppletie als onderdeel van hun vruchtbaarheidsbehandeling moeten dit altijd bespreken met een arts die gespecialiseerd is in vruchtbaarheidszorg.
DHEA en bijnierschorsziekte
DHEA (dehydroepiandrosteron) is een hormoon dat door de bijnierschors wordt geproduceerd. Bijnierschorsziekten kunnen invloed hebben op de productie van verschillende hormonen, waaronder DHEA. Er zijn verschillende aandoeningen die de bijnierschors kunnen beïnvloeden, zoals:
- Cushing-syndroom: Dit is een aandoening waarbij de bijnieren te veel van het hormoon cortisol produceren. Het kan leiden tot symptomen zoals gewichtstoename, abnormale verdeling van het vet over het lichaam, moeheid, libidoverlies en/of uitblijven van de menstruatie, spontane blauwe plekken, psychiatrische labiliteit, zwakke spieren.
- Ziekte van Addison (primaire bijnierschorsinsufficiëntie): Dit is een aandoening waarbij de bijnierschors te weinig bijnierschorshormonen maakt, waaronder cortisol en soms ook DHEA. De meest voorkomende symptomen zijn moeheid, zwakte, gewichtsverlies, misselijkheid, braken, somberheid, een verlaagde bloeddruk en pijn in de spieren en gewrichten.
- Bijnierhyperplasie: Bijnierhyperplasie is een medische term die betekent dat de bijnieren groter zijn dan normaal en/of dat er meer cellen zijn dan gebruikelijk. Het kan verschillende oorzaken hebben en kan leiden tot problemen in het hormonale evenwicht van het lichaam.
- Congenitale bijnierhyperplasie of congenitale adrenale hyperplasie (CAH) is een aangeboren aandoening waarbij de aanmaak van hormonen van de bijnierschors verstoord is. Meer specifiek gaat het om een tekort aan een stof in de bijnieren die betrokken is bij de aanmaak van cortisol en aldosteron.
Wanneer er sprake is van een bijnierschors ziekte, kan de productie van DHEA worden beïnvloed. Dit kan leiden tot een tekort aan DHEA, wat op zijn beurt verschillende effecten kan hebben op het lichaam. In sommige gevallen kan het nodig zijn om DHEA als een supplement toe te voegen, maar dit moet altijd worden gedaan onder begeleiding van een medisch specialist.
Het is van belang te benadrukken dat deze informatie algemeen van aard is en dat individuele omstandigheden kunnen verschillen. Indien u vermoedt dat u een aandoening aan de bijnierschors heeft of als u vragen heeft over het gebruik van DHEA-supplementen in relatie tot een specifieke medische aandoening, raadpleeg dan altijd een gekwalificeerde zorgverlener voor advies en behandeling.
– Artikel van Bodystore.nl
* dit artikel bevat een samenwerking*